Vitamine B12 tekort bij niet-vegetariërs

[Erik van Zomeren]

Sommige niet-vegetariërs die menen dat dierlijke voeding een garantie vormt voor het voorkomen van een B12-tekort (wat niet waar is) lopen wat dat betreft meer risico dan veganisten die voortdurend alert zijn op een mogelijk B12-tekort.

In het artikel B12 deficiency: a silent epidemic with serious consequences wordt nader in gegaan op geconstateerde B12-tekorten.

However, B12 deficiency is far more common than most health care practitioners and the general public realize. Data from the Tufts University Framingham Offspring Study suggest that 40 percent of people between the ages of 26 and 83 have plasma B12 levels in the low normal range – a range at which many experience neurological symptoms. 9 percent had outright deficiency, and 16 percent exhibited “near deficiency”. Most surprising to the researchers was the fact that low B12 levels were as common in younger people as they were in the elderly.

That said, B12 deficiency has been estimated to affect about 40% of people over 60 years of age. It’s entirely possible that at least some of the symptoms we attribute to “normal” aging – such as memory loss, cognitive decline, decreased mobility, etc. – are at least in part caused by B12 deficiency.

Why is B12 deficiency so under-diagnosed?

B12 deficiency is often missed for two reasons. First, it’s not routinely tested by most physicians. Second, the low end of the laboratory reference range is too low. This is why most studies underestimate true levels of deficiency. Many B12 deficient people have so-called “normal” levels of B12.

Gezien het geringe percentage vegetariërs (ongeveer 3%) onder de bevolking (die vaak juist wèl op hun B12 letten), moet er dus een substantieel deel van de niet-vegetariërs zijn met een B12-tekort.

Dus als een vleeseter aan mij vraagt of ik wel op mijn B12 let, dan is mijn antwoord :

"Let jij wel op je B12 ?!"

[Truus]

Dus als een vleeseter aan mij vraagt of ik wel op mijn B12 let, dan is mijn antwoord : "Let jij wel op je B12 ?!"

Leuk, maar nog nooit heeft een vleeseter mij dat gevraagd.

Wie heeft het onderzoek dat je citeert gefinancierd?

[TonyJello]

Mij ook niet en toen ik ruim 18 jaar vegetariër was wist ik niet eens van het bestaan van B12 af.

[Erik van Zomeren]

Wie heeft het onderzoek dat je citeert gefinancierd?

Uit wat hier staat blijkt dat de Framingham Offspring Study uitgaat van de National Heart, Lung and Blood Institute en de Boston University en die worden gefinancierd door de Amerikaanse overheid en diverse fondsen. Een directe relatie tussen het onderzoek en een of ander fonds is er daarom niet. In financieel opzicht is er dus geen specifiek belanghebbende groepering aan te wijzen die belang heeft bij het verdraaien van onderzoeksuitslagen in hun eigen voordeel (ik neem aan dat dit de achterliggende reden van jouw vraag was).

[Truus]

In financieel opzicht is er dus geen specifiek belanghebbende groepering aan te wijzen die belang heeft bij het verdraaien van onderzoeksuitslagen in hun eigen voordeel (ik neem aan dat dit de achterliggende reden van jouw vraag was).

Dat was inderdaad de gedachte achter mijn vraag. Het ziet er betrouwbaar en netjes uit.

Het is wel zo dat in de VS, evenals in NL, de meeste prominente onderzoekers in de geneeskunde bijbaantjes hebben bij de farmaceuten, maar B12-supplement is nou niet zo'n duur middel dat het zou lonen zo'n groot-scheeps onderzoek er voor op te stellen, dus ik heb inderdaad de neiging het te vertrouwen. Wel vraag ik mij af hoe de mensheid honderden duizenden jaren heeft kunnen voortbestaan als B12-deficiëntie zo'n dreiging voor het welzijn is.

Bovendien volgens mijn onderzoek op het Internet is B12 afkomstig van bacteriën die in de aarde leven. Hoe komen we dan überhaupt aan het idee dat je vlees moet eten om er genoeg van te krijgen? Het lijkt me eerder dat plantaardig voedsel er rijk in zou moeten zijn.

Kortom, voor mij rammelt het B12 paradigma. We weten er gewoon heel weinig van. Onze angsten voor tekorten ivm veganisme zijn m.i. gebaseerd op wetenschappelijk bijgeloof.

Op een andere draad heb ik niet zo lang geleden in een PM een standje gekregen van een moderator, omdat het officiele standpunt van de NVV is vóór het gebruik van B12-supplementen. Ik heb mij verwonderd dat de NVV daar een standpunt over heeft in genomen. Het onderwerp komt steeds opnieuw terug. Wellicht dat het handig zou zijn als de NVV over deze op z'n minst controversiele zaak zich neutraal op zou stellen?

[Emiel]

Bovendien volgens mijn onderzoek op het Internet is B12 afkomstig van bacteriën die in de aarde leven. Hoe komen we dan überhaupt aan het idee dat je vlees moet eten om er genoeg van te krijgen? Het lijkt me eerder dat plantaardig voedsel er rijk in zou moeten zijn.

Kortom, voor mij rammelt het B12 paradigma. We weten er gewoon heel weinig van. Onze angsten voor tekorten ivm veganisme zijn m.i. gebaseerd op wetenschappelijk bijgeloof.

Truus, zou B12 een mythe kunnen zijn, voortgebracht door de vlees- en zuivelindustrie om mensen nóg meer vlees en zuivel te laten gebruiken? Dat zou voor mij namelijk vrij aannemelijk klinken.

Op een andere draad heb ik niet zo lang geleden in een PM een standje gekregen van een moderator, omdat het officiele standpunt van de NVV is vóór het gebruik van B12-supplementen. Ik heb mij verwonderd dat de NVV daar een standpunt over heeft in genomen. Het onderwerp komt steeds opnieuw terug. Wellicht dat het handig zou zijn als de NVV over deze op z'n minst controversiele zaak zich neutraal op zou stellen?

Dat vind ik raar, want jij hebt gewoon het recht je mening te hebben en te uiten. Dit klinkt als censuur en geeft me meteen een raar gevoel over mijn lidmaatschap van de NVV. Ik hou absoluut niet van clubjes die hun (forum)leden beperkingen opleggen, dan komt in mij meteen de anti-autoritair naar boven .

[Truus]

Truus, zou B12 een mythe kunnen zijn, voortgebracht door de vlees- en zuivelindustrie om mensen nóg meer vlees en zuivel te laten gebruiken?

Dat weet ik niet hoor, Emiel. Vaak beginnen dergelijke geloven met goede bedoelingen. Mensen zijn oprecht bezorgd. Immers, het veganisme is in de westerse cultuur nog zeer onbekend.

Dit klinkt als censuur en geeft me meteen een raar gevoel over mijn lidmaatschap van de NVV.

Nou, kom, laten we niet meteen zo verontwaardigd reageren. Van alle vele discussies over dit onderwerp is het mij ooit maar eenmaal overkomen. Misschien was het onderwerp off-topic, ik weet het niet meer zo precies. Ik voel me niet gecensureerd, alleen verbaasde ik me dat de NVV hier een standpunt over heeft. We zouden het bestuur voor meer informatie kunnen vragen.

Bestuur? Lezen jullie mee? Kunnen jullie iets zeggen over een standpunt van de NVV over B12?

[Rick]

Ik zit niet in het bestuur, maar 10 jaar geleden wel. Destijds hebben we een standpunt ingenomen over B12, omdat er veel discussie over was. Het omgekeerde was toen het geval als nu hier denk ik: men verwachtte dat we een standpunt innamen, omdat het duidelijk leek dat veganisme zonder de inname van vit. b12 tot voedingstekorten kon leiden. We baseerden ons vooral op het b12-onderzoek van Michel Post. Veel meer hadden we ook niet op ons te baseren en bovendien: het slikken van b12 kent geen nadelige gevolgen en een tekort wel. (in ieder geval zijn de eventuele nadelige gevolgen van het wel slikken van b12 veel minder ernstig dan een vit. b12-gebrek). Bovendien: ik hoor steeds minder vaak over een vitamine b12 tekort. In die tijd waren er verschillende mensen die kampten met een b12 tekort. Een aantal daarvan slikkten geen b12 en anderen namen de b12 niet op via pillen.
Voor mij was in die tijd het b12 best een hot-item. Er waren veel verhalen, er was weinig bekend en er waren veel vragen. En daarom heeft, volgens mij, de NVV er toen een standpunt in genomen. Deze is vervolgens ook opgenomen in een tekstje in het tijdschrift.

Ook nu denk ik nog dat het verstandig is om b12 te slikken op zeer regelmatige basis. Ik vind ook dat de NVV dat moet blijven uitdragen, omdat een b12 tekort heel veel ernstiger is dan de mogelijk nadelige gevolgen van het slikken van b12.
Ik zou geen zinnig argument kunnen noemen om het risico te lopen, als er zo'n simpele oplossing voor de hand ligt. Ik begrijp ook dat er veel onduidelijk is en dat het misschien niet nodig is. Maar in dit geval, zolang er nog zo veel onduidelijk is, zou ik het zekere voor het onzekere nemen.

Ik neem aan dat je in eerder bericht hier niet op een PM van mij doelt, want ik kan me niet herinneren dat wij daarover PM's hebben uitgewisseld. Ik neem ook aan dat de verstuurde PM niet namens de NVV verstuurd is, maar op persoonlijke titel.

[Truus]

In die tijd waren er verschillende mensen die kampten met een b12 tekort.

Zou het kunnen zijn dat de discussie rond B12 sneller leidt tot een aanname van tekort?

Er waren veel verhalen, er was weinig bekend en er waren veel vragen.

Ik denk dat dat nog steeds zo is.

Ik zou geen zinnig argument kunnen noemen om het risico te lopen, als er zo'n simpele oplossing voor de hand ligt.

Dat zou je dan wel van alles kunnen zeggen, eiwit, ijzer, calcium, enz.

zou ik het zekere voor het onzekere nemen.

Prima, maar dat moet toch ieder voor zichzelf beslissen? Ik zou me erin kunnen vinden dat de NVV erop wijst dat veganisme een omstreden dieet is en er partijen zijn die vinden dat het niet volwaardig is, o.a. vanwege B12. Maar om nu aanbevelingen te gaan maken...

Ik neem aan dat je in eerder bericht hier niet op een PM van mij doelt

Nee, een ander.

Ik neem ook aan dat de verstuurde PM niet namens de NVV verstuurd is, maar op persoonlijke titel.

Wel namens de NVV, of i.i.g. in functie als moderator van dit forum.

Het was overigens geen klacht van mij, alleen een mening over dat de NVV een standpunt inneemt, hetgeen jij hier bevestigt.

[Emiel]

[

Dit klinkt als censuur en geeft me meteen een raar gevoel over mijn lidmaatschap van de NVV.

Nou, kom, laten we niet meteen zo verontwaardigd reageren.

Je hebt gelijk, ik reageerde weer eens te impulsief.

[Rick]

Zou het kunnen zijn dat de discussie rond B12 sneller leidt tot een aanname van tekort?

Uiteraard.

Ik zou geen zinnig argument kunnen noemen om het risico te lopen, als er zo'n simpele oplossing voor de hand ligt.

Dat zou je dan wel van alles kunnen zeggen, eiwit, ijzer, calcium, enz.

Natuurlijk begrijp ik dat dat het geval is. B12 is in dit opzicht toch net iets anders, omdat een tekort tot schade kan leiden die niet meer terug te draaien is en dat er voorbeelden waren waar dit ook echt het geval was.

zou ik het zekere voor het onzekere nemen.

Prima, maar dat moet toch ieder voor zichzelf beslissen? Ik zou me erin kunnen vinden dat de NVV erop wijst dat veganisme een omstreden dieet is en er partijen zijn die vinden dat het niet volwaardig is, o.a. vanwege B12. Maar om nu aanbevelingen te gaan maken...

Je zou inderdaad kunnen pleiten voor een iets genuanceerdere omschrijving. Het blijft natuurlijk zo, dat hoe je het ook opschrijft, iedereen het toch zelf moet weten. Ook als de NVV heel duidelijk laat weten hoe zij hier in staan, dan nog moet iedereen het zelf weten. Het is geen eis van de NVV om lid te worden/zijn. Dus zo stellig als je het voor doet komen is het nou ook weer niet.
Het is bovendien, denk ik, niet alleen zo opgeschreven naar de leden toe, maar juist ook aan niet-leden, niet-veganisten etc. Het zijn niet alleen veganisten die een verband zien tussen veganisme en een b12-gebrek. Daarom is het goed denk ik, als vereniging, daar wat stellig in te zijn.
Bovendien: als vereniging wil je niet de oorzaak er van zijn dat iemand geen b12 slikt en daardoor een tekort oploopt. Als iemand, ondanks het slikken van b12, een tekort oploopt, is er duidelijk iets anders aan de hand.

Het was overigens geen klacht van mij, alleen een mening over dat de NVV een standpunt inneemt, hetgeen jij hier bevestigt.

Ik weet niet hoe het er nu precies voor staat. Volgens mij staat het in het tijdschrift niet meer genoemd. Op de website is er ook betrekkelijk weinig aandacht aan besteed.
Net heb ik ook even op de website van de engelse vereniging gekeken en daar zeggen ze iets soortgelijks.

http://www.vegansociety.com/hubpage.aspx?id=43

[Erik van Zomeren]

zou ik het zekere voor het onzekere nemen.

Prima, maar dat moet toch ieder voor zichzelf beslissen? Ik zou me erin kunnen vinden dat de NVV erop wijst dat veganisme een omstreden dieet is en er partijen zijn die vinden dat het niet volwaardig is, o.a. vanwege B12. Maar om nu aanbevelingen te gaan maken...

Ik heb ooit een Duitse veganist ervan horen getuigen (of het op waarheid berust weet ik uiteraard niet) over een Duitse volwassen man die van baby af aan veganistisch leefde en nooit een B12-supplement heeft gebruikt en desondanks kerngezond was en goede B12-waarden in zijn bloed had. Ik denk niet dat je uit moet sluiten dat veganisten (althans sommige) zonder B12-supplement kunnen. Zelf vermoed ik dat nog steeds heel veel aspecten (ondanks allerlei wetenschappelijk onderzoek) rondom B12 onderbelicht zijn gebleven.

Misschien is de onvoorwaardelijke aanbeveling van de NVV om B12 te supplementeren inderdaad te sterk. Misschien dat deze aanbeveling vervangen zou kunnen worden door een formulering waarbij vermeld wordt dat de hedendaagse gevestigde opvatting is dat wanneer veganisten B12 niet supplementeren dat dit op termijn onherroepelijk tot ernstige gezondheidsklachten leidt.

De aanbeveling van de NVV houdt overigens niet in dat men bij de NVV vindt dat ieder individu zich naar die aanbeveling moet voegen. Het is absurd om te veronderstellen dat de NVV wat dat betreft als een soort politie-agent zou willen optreden.

[Erik van Zomeren]

Wel vraag ik mij af hoe de mensheid honderden duizenden jaren heeft kunnen voortbestaan als B12-deficiëntie zo'n dreiging voor het welzijn is.

De verklaring die hier meestal voor gegeven wordt is dat mensen vroeger minder hygiënisch (en al helemaal niet over-hygiënisch) leefden. Wat vaak ook wordt beweerd is dat vanwege chemische vervuiling en sterilisering in onze moderne westerse wereld er minder B12 voorhanden is in vergelijking tot vroeger en waarbij men veronderstelt dat men vroeger B12 binnen kreeg via het water dat men dronk uit beekjes en rivieren. Er zijn waarschijnlijk nog wel meer theorieën hierover in omloop, maar dit is er één van.

[Truus]

Wat vaak ook wordt beweerd is dat vanwege chemische vervuiling

Hier zit wel wat in, gezien B12 tekort vooral voorkomt bij alcoholisten en drugsgebruikers.

Net heb ik ook even op de website van de engelse vereniging gekeken en daar zeggen ze iets soortgelijks.

Wat ze eigenlijk zeggen, als ik het goed begrijp, is dat ze aanbevelen rekening te houden met het risico bij kinderen alhoewel verwaarloosbaar. Ik maak me meer zorgen over de Raad voor de Kinderbescherming dan over B12 tekort.

Ik heb ooit een Duitse veganist ervan horen getuigen (of het op waarheid berust weet ik uiteraard niet) over een Duitse volwassen man die van baby af aan veganistisch leefde en nooit een B12-supplement heeft gebruikt en desondanks kerngezond was en goede B12-waarden in zijn bloed had.

De B12 waarden in het bloed van mijn kinderen (inmiddels al lang volwassen) heb ik nooit laten controleren, maar ze doen het allemaal prima. Dat wil niet zeggen dat ik kan garanderen dat andermans kind het ook goed doet op een veganistisch dieet. Het is goed dat er aandacht voor is, alhoewel ik eigenlijk nog nooit gehoord heb over een minderjarige met B12 deficiëtie (behalve één enkele rapportage in de medische literatuur die twijfelachtig is omdat het kind ook ijzertekort had, hetgeen bij kinderen veel voor komt omdat ze zo snel groeien, en het B12 tekort niet bewezen was).

Waar ik me aan stoor is de dwingende taal waarmee in andere draden soms werd gereageerd op de stelling dat B12 niet nodig is. Mijn klacht was destijds niet voor of tegen B12, maar tegen ongenuanceerde standpunten.

[Erik van Zomeren]

Waar ik me aan stoor is de dwingende taal waarmee in andere draden soms werd gereageerd op de stelling dat B12 niet nodig is. Mijn klacht was destijds niet voor of tegen B12, maar tegen ongenuanceerde standpunten.

Bedoel je met de stelling dat B12 niet nodig is dat vitamine B12 voor het menselijk lichaam überhaupt niet nodig is of bedoel je dat vitamine B12 voor veganisten niet apart via supplementen hoeft te worden aangevuld?

Voors en tegens van een bepaalde (controversiële) stelling zouden mijns inziens in alle vrijheid uitgewisseld moeten kunnen worden zonder dat men daarbij in de persoonlijke aanval gaat of dat men iemand voor gek verklaart.

[Truus]

Bedoel je met de stelling dat B12 niet nodig is dat vitamine B12 voor het menselijk lichaam überhaupt niet nodig is of bedoel je dat vitamine B12 voor veganisten niet apart via supplementen hoeft te worden aangevuld?

Dat laatste natuurlijk, iedereen heeft B12 nodig (ga ik vanuit, alhoewel wie weet, ik heb niet zo veel verdusie in de hele wetenschap). Of in ieder geval dat onvoldoende blijkt dat veganisten meer kwetsbaar zijn voor B12 tekort dan anderen om te rechtvaardigen dat ze er bang voor worden gemaakt.

Voors en tegens van een bepaalde (controversiële) stelling zouden mijns inziens in alle vrijheid uitgewisseld moeten kunnen worden zonder dat men daarbij in de persoonlijke aanval gaat of dat men iemand voor gek verklaart.

Daar ben ik dus mee eens, en dat is waar het mij destijds om ging maar ik besefte toen nog niet dat de NVV een officiëel standpunt over B12 heeft. Desalniettemin heb ik ruim de gelegenheid gehad om mijn mening op dit forum te verkondigen.

[Erik van Zomeren]

ik heb niet zo veel verdusie in de hele wetenschap

De problemen met wetenschap (niet zozeer met de wetenschappelijke methode) zijn mijns inziens :

1. Frauderende en/of omgekochte wetenschappers
2. Blunderende wetenschappers
3. Datgene wat onderzocht wordt geeft geen volledig beeld vanwege het buiten beschouwing laten van bepaalde (achteraf) belangrijke aspecten.

Als je maar lang genoeg wacht (bij herhaling van de onderzoeken en/of een andere opzet van de onderzoeken) komen de manco's op den duur wel aan het licht, maar dat kan soms heel lang duren terwijl de verhalen van "wetenschappelijk bewezen" ondertussen rond gaan en daarmee veel schade kunnen aanrichten. Duur onderzoek zal minder snel herhaald worden en zo kunnen "wetenschappelijke mythes" lang blijven voortbestaan.

Of in ieder geval dat onvoldoende blijkt dat veganisten meer kwetsbaar zijn voor B12 tekort dan anderen om te rechtvaardigen dat ze er bang voor worden gemaakt.

De resultaten van het door mij aangehaalde onderzoek zijn daarmee in ieder geval niet in tegenspraak, want die geven aan dat er een groot percentage niet-vegetariërs is met een B12-tekort volgens de gangbare normen.